Ang lahat ay nagulat sa ginawang pagpapatiwakal ng retiradong heneral na si Angelo Reyes sa harap ng puntod ng kanyang ina. Kahit nga ako, hindi ako makapaniwala sa nangyari. Mula kasi nang madawit ang pangalan niya sa eskandalong kinakaharap ng hukbong sandatahan ng bansa, biglang nag-iba ang pagtinigin ng ating mga kababayan sa kanya. Sari-saring espekulasyon at teyorya ang naiisip natin ukol sa insidenteng ito ngunit ang hindi ko lubos maisip ay ano ang iniisip niybago niya kalbitin ang gatilyo ng kanyang baril na nagtapos sa kanyang buhay.
Kung tutuusin, maraming isyu ang mabubuksan at mapapag-usapan sa pagkamatay ng heneral. Pero mas napili kong pag-usapan natin ay ang mga bagay kung bakit nagpapatiwakal ang tao.
Ayon kay Emile Durkheim (1951). May tatlong uri ng pagpapatiwakal. Ang una ay ang tinatawag na egoistic suicide na kung saan nagiging makasarili o self-centered ahg taong nagpakamatay. Ito ay marahil sa kadahilanang ang taong ito ay may mahinang kapit sa lipunan o sa ibang grupo. Marahil ito ang dahilan kung bakit nagbibigti o naglalason sa sarili ang mga taong sawi sa pag-ibig.
Ang panagalawa ay anomic suicide. Sa madaling paliwanag, ito ang dahilan kung bakit ang ibang miyembro ng pamilya ay nagpapakamatay dahil sa mahirap na estado nila sa lipunan marahil ay walang makain o walang pang-matrikula sa paaralan). Ito ay sa kadahilanang hindi na nila alam ang gagawin sa sitwasyon na salungaty sa kanilang pang-araw-araw na gawain.
Ang huli ay ang ginawa ng heneral – ang altruistic suicide na kung saan ang reputasyon at integridad nila ay kasing-halaga ng kanilang buhay na kapag nadungisan o nasira ay ang pagkitil sa sriling buhay ang kapalit. Isang popular na gawain nito ay ang “hara-kiri” ng Japan na kung saan ang isang mandirigma ay handang magpakamatay kaysa sumuko o magpahuli ng buhay sa kalaban.
Minsan sa buhay ko, naisip ko din magpatiwakal. Normal lang naman sa tao na makaisip ng ganitong gawain ngunit nakakapagtaka sa mga taong gumawa nito. Naiisip ko ang iba’t-ibang tanong tulad ng “hindi ba sila takot mamatay?” o di kaya “paano na ang pamilya niya kapag patay na siya?” o kaya naman “may pagsisisi kaya habang nasa sandaling nag-aagaw buhay siya?”
May mga nagsasabi na duwag lang ang nagpapakamatay. Ngunit para sa akin, ito ay isang katapangan na walang kahahantungan. Sa kaso ng heneral, matapang niyang hinarap ang kamatayan ngunit takot siyang harapin ang katotohanan na kanyang kinasasangkutan. Hindi ko man alam ang detalye ng kanyang buhay ngunit alam ko na may matindi siyang dahilan kung bakit niya ginawa ito. At kung anuman iyon, dala na niya ito sa hukay.
Ayoko man sabihin pero ang pagpapakamatay kasi ay permanenteng solusyon sa panandaliang problema. Siguro lang ay hindi nakita ng heneral ang liwanag ng pag-asa na kaya pa niyang ituwid ang kanyang pakakamali sapagkat siya ay tao lang na nagkakamali.
Hindi kamatayan ang solusyon sa isang problema, kaya nga tayo nabubuhay dahil may problema sa mundo. Ngunit ang iba sa atin ay tinatakasan ito sa pamamagitan ng pagpapatiwakal. Pero naniniwala ako na hindi tayo bibigyan ng Diyos ng problemang hindi natin kayang lutasin. Dapat lang ay may tibay ng loob, tapang at pag-ibig sa sarili at sa iba upang ito upang maisawasan ang ganitong gawain.
No comments:
Post a Comment